പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ആവാസവ്യവസ്ഥയെ ബാധിക്കുന്ന തരത്തില്‍ ഏകദേശം 54 ഹെക്‌ടർ വനഭൂമി ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയുള്ള കര്‍ണാടകയുടെ ശരാവതി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി നിര്‍ത്തിവച്ചു. കർണാടകയിലെ ശരാവതി പമ്പ്ഡ് സ്റ്റോറേജ് ജലവൈദ്യുത പദ്ധതിക്കായി ഉപയോഗിക്കാനുള്ള നിര്‍ദേശമാണ് കേന്ദ്രം നിര്‍ത്തിവച്ചത്. ഏകദേശം 2,000 മെഗാവാട്ട് ശേഷിയുള്ള പദ്ധതിയായിരുന്നു ഇത്.
പരിസ്ഥിതി മന്ത്രാലയം ഗുരുതരമായ പാരിസ്ഥിതിക ആശങ്കകളും വനനിയമങ്ങളുടെ ലംഘനവും ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചതിനെ തുടർന്നാണ് തീരുമാനം. നിർദിഷ്‌ട പദ്ധതി പ്രദേശം ശരാവതി വാലി ലയൺ-ടെയിൽഡ് മക്കാക്ക് സങ്കേതത്തിനുള്ളിലാണ്. ഒക്ടോബർ 27 ന് നടന്ന കമ്മിറ്റിയുടെ 11-ാമത് യോഗത്തിൻ്റെ മിനിറ്റ്സ് അനുസരിച്ചാണ് നിര്‍ദേശം പുറപ്പെടുവിച്ചത്.
15,000-ത്തിലധികം മരങ്ങൾ വെട്ടിമാറ്റുന്നതാണ് പദ്ധതിയാണിതെന്ന് കമ്മിറ്റി പ്രസ്‌താവച്ചു. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ മാത്രം കാണപ്പെടുന്ന 34 ആഗോള ജൈവവൈവിധ്യ ഹോട്ട്‌സ്‌പോട്ടുകളിൽ ഉള്‍പ്പെടുന്നവയാണിത്. 0.5 ഉം 0.2 ഉം കനോപ്പി സാന്ദ്രതയുള്ള “ഇക്കോ-ക്ലാസ് 1 ഉം ഇക്കോ-ക്ലാസ് 3 ഉം” എന്ന വിഭാഗത്തിൽപ്പെടുന്ന വനപ്രദേശങ്ങൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്ന് പ്രസ്‌താവനയില്‍ വ്യക്തമാക്കി.
വളരെ ദുർബലവും സങ്കീർണവുമായ ആവാസവ്യവസ്ഥകളും ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഉഷ്‌ണമേഖല വനങ്ങള്‍, നിത്യഹരിത വനങ്ങള്‍, അർദ്ധ നിത്യഹരിത, ഷോല പുൽമേടുകൾ എന്നിവ ഇതിനു ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. ഇവ നശിക്കപ്പെട്ടാല്‍ പഴയ സ്ഥിതി പുനഃസ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നും പ്രസ്‌താവനയില്‍ പറയുന്നു.
ഇടിവി ഭാരത് കേരള വാട്‌സ്‌ആപ്പ് ചാനലില്‍ ജോയിന്‍ ചെയ്യാന്‍ ഈ ലിങ്കില്‍ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക
പദ്ധതി സ്ഥലത്ത് അപൂർവവും തദ്ദേശീയവുമായ ജീവജാലങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്ന് മിനിട്ട്സി ൽ പറയുന്നു. സിംഹവാലൻ കുരങ്ങുകൾ, കടുവ, പുള്ളിപ്പുലി, സ്ലോത്ത് ബിയർ, കാട്ടുനായ്ക്കൾ, രാജവെമ്പാല, മലബാർ ഭീമൻ അണ്ണാൻ തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാനികള്‍ .
ശരാവതി താഴ്‌വര സങ്കേതത്തിൽ 730 സിംഹവാലൻ കുരങ്ങുകളെ രേഖപ്പെടുത്തിയ വന്യജീവി സെൻസസിനെ മിനിട്ട്സില്‍ പരമാര്‍ശിച്ചു. “മേലാപ്പിൻ്റെയും ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെയും നഷ്‌ടം ഈ വിഘടനം തീവ്രമാക്കുമെന്നും ഇത് ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നിലനിൽപ്പിന് ഗുരുതരമായ അപകടമുണ്ടാക്കുമെന്നും” മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുകയും ചെയ്‌തു.
പദ്ധതിയുടെ വക്‌താവ് നഷ്‌ടപരിഹാരം നല്‍കുന്ന സ്ഥലം സിംഹവാലൻ കുരങ്ങുകളുടെ ആവാസവ്യവസ്ഥയ്ക്ക് യോജിച്ചതല്ലെന്നും വ്യക്തമാക്കി. അതേസമയം “ആർദ്ര നിത്യഹരിത വനങ്ങൾ സങ്കീർണമായ ആവാസവ്യവസ്ഥകളാണെന്നും അവ ആവർത്തിക്കാൻ വളരെ പ്രയാസമാണെന്നും” പാനൽ രേഖപ്പെടുത്തി.
പദ്ധതിയിൽ രണ്ട് ജലസംഭരണികൾ, 3.2 കിലോമീറ്റർ വരെ നീളമുള്ള തുരങ്കങ്ങൾ, 500 മീറ്റർ വരെ ആഴത്തിൽ കുഴിക്കൽ, ഭൂഗർഭ ജോലികൾക്കായി ഡ്രില്ലിംഗ്, സ്ഫോടനം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്ന് ഡിസൈന്‍ പരിശോധിച്ചതിന് ശേഷം കമ്മിറ്റി പറഞ്ഞു. ഈ പ്രദേശം സീസ്‌മിക് സോൺ 3-ൽ വരുന്നതാണ്. അതിനാല്‍ ചരിവില്‍ നില്‍ക്കുന്ന മരങ്ങള്‍ മുറിക്കുന്നതും സ്‌ഫോടനവും കനത്ത മൺസൂൺ മഴയും മണ്ണിടിച്ചിലിനും മണ്ണൊലിപ്പിനും കാരണമാകുമെന്നും അതിൽ പറയുന്നു.
അത്തരം പ്രവൃത്തികൾ പ്രദേശത്തിൻ്റെ പരിസ്ഥിതിക്ക് മാത്രമല്ല, മനുഷ്യവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കും വിനാശകരമാകുമെന്ന് കമ്മിറ്റി മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കി.” ശരാവതി താഴ്‌വര സങ്കേതത്തിനുള്ളിലെ പദ്ധതിയ്ക്ക് ബെംഗളൂരുവിലെ റീജിയണൽ ഓഫിസ് ഡെപ്യൂട്ടി ഇൻസ്‌പെക്‌ടര്‍ ജനറൽ ഓഫ് ഫോറസ്റ്റ് (സെൻട്രൽ) ഈ നിർദ്ദേശം ശുപാർശ ചെയ്‌തിട്ടില്ലെന്നും എന്ന് മിനിറ്റ്സിൽ പറഞ്ഞു.
പദ്ധതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കർണാടക ചീഫ് വൈൽഡ്‌ലൈഫ് വാർഡനും എതിർപ്പുകൾ ഉന്നയിച്ചു. പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കുന്നത് ഭൂപ്രകൃതിയുടെ സസ്യജന്തുജാലങ്ങൾക്ക് വലിയ നാശനഷ്‌ടങ്ങൾ വരുത്തുമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. പാരിസ്ഥിതിക പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ വളരെ കൂടുതലാണെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.
വൈദ്യുതി ഒഴിപ്പിക്കലിനായി നിർദേശിക്കപ്പെട്ട ട്രാൻസ്‌മിഷൻ ലൈൻ റൂട്ടുകൾ പ്രഥമദൃഷ്ട്യാ 1980-ലെ വന (സംരക്ഷണ) നിയമത്തിൻ്റെ ലംഘനമാണെന്ന് കമ്മിറ്റി പറഞ്ഞു. മിനിറ്റ്സ് പ്രകാരം, നിർദിഷ്‌ട നഷ്‌ട പരിഹാര വനവൽക്കരണ മേഖലകളെക്കുറിച്ച് കമ്മിറ്റി ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചു.
“നിർദേശിക്കപ്പെട്ട സിഎ സൈറ്റുകൾ പദ്ധതി പ്രകാരം നശിക്കപ്പെടുന്ന നിത്യഹരിത വനങ്ങളിൽ നിന്ന് പാരിസ്ഥിതികമായി വ്യത്യസ്തമാണ്” എന്ന് പറഞ്ഞു. ശാസ്ത്രീയമായ വന്യജീവി ലഘൂകരണ പദ്ധതി തയ്യാറാക്കണമെന്നും വിശദമായ ജലശാസ്ത്ര പഠനം നടത്തണമെന്നും കമ്മിറ്റി നിര്‍ദേശിച്ചു.
മരം മുറിക്കൽ ഒഴിവാക്കുകയോ അല്ലെങ്കില്‍ എണ്ണത്തില്‍ ഗണ്യമായ കുറവോ കൊണ്ടുവരണം. കൂടാതെ ചീഫ് വൈൽഡ് ലൈഫ് വാർഡനുമായി കൂടിയാലോചിച്ച് അംഗീകൃത വന്യജീവി മാനേജ്മെൻ്റ് പ്ലാൻ അനുസരിച്ച് പദ്ധതിയുടെ രൂപരേഖ അന്തിമമാക്കണമെന്നും കമ്മിറ്റി നിർദേശിച്ചു. വിശദമായ ചർച്ചകൾക്ക് ശേഷം, കമ്മിറ്റി നിർദേശം മാറ്റിവയ്ക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. കൂടാതെ കര്‍ണാടക സർക്കാരിൽ നിന്നും ഉപയോക്തൃ ഏജൻസിയിൽ നിന്നും കൂടുതൽ വിവരങ്ങളും വിശദീകരണങ്ങളും തേടുകയും ചെയ്‌തു.
പശ്ചിമ ഘട്ടത്തില്‍ അനധികൃതമായി ഭൂമി കൈയ്യേറിയത് 2004 ല്‍ വയനാട് മണ്ണിടിച്ചിലിന് കാരണമായെന്ന് വിധഗ്‌ധര്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരുന്നു. ഹെക്‌ടറോളം ഭൂമി കൈയ്യേറിയതോടെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ സാരമായി ബാധിച്ചിരുന്നു. പശ്ചിമഘട്ട മലനിരകളുടെ ഭാഗമായ വയനാടിനെയും ഇത് ബാധിച്ചിരുന്നു. മരങ്ങള്‍ മുറിച്ചതും കനത്ത മൺസൂൺ മഴയും മണ്ണൊലിപ്പിനും മണ്ണിടിച്ചിലിനും കാരണമായെന്നും വിദഗ്‌ധര്‍ അന്ന് വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു.
